Chọc hút dịch khớp gối là một thủ thuật cần thiết trong điều trị tràn dịch khớp gối và các bệnh lý viêm nhiễm ở khớp gối. Việc chọc hút dịch khớp gối đòi hỏi phải đảm bảo được các yêu cầu về kỹ thuật và nguyên tắc vô trùng để ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Tìm hiểu về kỹ thuật chọc hút dịch khớp gối sẽ giúp người bệnh hiểu rõ quy trình chọc hút dịch khớp và những điều cần lưu ý khi thực hiện thủ thuật này.

Kỹ thuật chọc hút dịch khớp gối – những điều cần biết

1- Mục đích của phương pháp chọc hút dịch khớp gối

Chọc hút dịch khớp gối là thủ thuật hút bớt lượng dịch khớp dư thừa trong khớp gối bằng kim nhỏ. Mục đích của thủ thuật chọc hút dịch khớp là giúp chẩn đoán các bệnh lý ở khớp gối như tràn dịch khớp gối, viêm khớp mủ ở đầu gối, viêm màng hoạt dịch khớp không đặc hiệu hay tình trạng tràn máu ổ khớp gối sau chấn thương.

Đây là một thủ thuật đơn giản nhưng cần phải được thực hiện tại các phòng tiểu phẫu của các trung tâm y hoặc cơ sở y tế. Đồng thời, phải tuân thủ và đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật và nguyên tắc vô trùng để đạt được hiệu quả tốt nhất và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm gây ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Bạn nên xem: Nhận biết bị tràn dịch khớp gối như thế nào ?

2- Chỉ định và chống chỉ định thực hiện chọc hút dịch khớp gối

Chỉ định xét nghiệm dịch khớp gối trong trường hợp:

• Viêm màng hoạt dịch khớp gối chưa rõ nguyên nhân.
• Viêm màng hoạt dịch khớp gối có nghi ngờ bị nhiễm khuẩn, lao.
• Viêm màng hoạt dịch khớp trong các bệnh lý về khớp gối (thoái hóa khớp gối, viêm khớp dạng thấp, viêm khớp mạn tính thiếu niên, viêm khớp vẩy nến…)
• Tràn dịch khớp gối sau chấn thương.
• Tràn dịch khớp gối chu kỳ.

Chống chỉ định chọc hút dịch khớp đối với các trường hợp:

• Người mắc bệnh ưa chảy máu.
• Người đang điều trị bằng thuốc chống đông máu.
• Người bị tổn thương vùng da ở khớp gối, ngay tại vị trí cần chọc hút dịch khớp gối.

Chú ý: Cần hết sức thận trọng khi chọc hút dịch khớp gối ở những người bị cao huyết áp, suy tim nặng, tiểu đường hoặc chưa được kiểm soát đường máu, người bị suy giảm miễn dịch nặng (bị HIV).

Bạn quan tâm: Nên mổ tràn dịch khớp gối ở đâu ?

3- Kỹ thuật chọc hút dịch khớp gối

Các bước chuẩn bị trước khi tiến hành chọc hút dịch khớp gối

Nguyên tắc khi chọc hút dịch khớp gối:

• Phải được tiến hành trong phòng tiểu phẫu.
• Thực hiện theo đúng kỹ thuật, đảm bảo các điều kiện về vô trùng.
• Bệnh nhân được thực hiện chọc hút dịch khớp gối phải tự nguyện và hợp tác trong quá trình thực hiện.
• Dịch khớp phải được xét nghiệm trong vòng 8 tiếng ở nhiệt độ phòng và trong 24 giờ nếu được bảo quản dịch ở nhiệt độ từ 4-8°C.

Chuẩn bị trước tiến hành chọc hút dịch khớp:

• Cán bộ y tế: Vệ sinh tay và sát trùng bàn tay, mang găng tay vô trùng.
• Người bệnh: Được cho ngồi hoặc nằm ngửa và được sát trùng khớp gối bằng bông thấm cồn iod
• Chuẩn bị dụng cụ cần thiết: Kim vô khuẩn cỡ 18, 20; bơm tiêm nhựa vô khuẩn 20ml-50ml; bông cồn iod sát trùng 1%; băng dính y tế, ống nghiệm vô khuẩn…

Các bước tiến hành chọc hút dịch khớp gối

• Bước 1: Bác sĩ sử dụng một cây bút để đánh dấu vị trí cần đưa kim vào chọc hút ở khớp gối.
• Bước 2: Sát trùng khớp gối cần chọc hút 3 lần bằng bông cồn iod 1% thật kỹ.
• Bước 3: Tiêm thuốc gây mê hoặc xịt thuốc tê lên vùng da ở khớp gối cho bệnh nhân.
• Bước 4: Tiến hành chọc và hút dịch khớp bằng bơm tiêm nhựa vô trùng và kim vô khuẩn.
• Bước 5: Dán băng dính vô trùng lên vị trí khớp gối vừa được chọc kim sau khi chọc hút dịch khớp gối.
• Bước 6: Băng chun khớp gối để cố định tạm thời nếu cần thiết.

Phần dịch khớp sẽ được gửi tới phòng xét nghiệm để phân tích và chẩn đoán.

Chăm sóc sau chọc hút dịch khớp gối

Các thuốc gây tê cục bộ thường mất tác dụng trong vòng 2 – 4 giờ và bệnh nhân có thể sẽ thấy đau khớp gối nhẹ từ 1- 2 ngày sau khi thực hiện chọc dịch khớp gối. Tùy theo mức độ đau mà có thể bác sĩ sẽ cho người bệnh dùng thuốc chống viêm NSAIDs) hay các loại thuốc giảm đau thông thường, hoặc cho chườm lạnh, băng bó khớp gối để tránh bị sưng.

Sau khi thực hiện kỹ thuật chọc hút dịch khớp gối, bệnh nhân không được xoa bóp khớp và giữ khô vị trí chọc dịch ít nhất trong vòng 1- 2 ngày. Hạn chế vận động khớp gối tối thiểu 24 – 48 giờ.

4- Các biến chứng có thể xảy ra sau khi chọc hút dịch khớp gối

Trong quá trình chọc hút dịch khớp gối, nếu không đảm bảo thực hiện đúng theo nguyên tắc vô khuẩn và các yêu cầu về kỹ thuật có thể dẫn đến một số biến chứng như sau:

• Nhiễm trùng khớp gối.
• Chọc trúng mạch máu, dây thần kinh, gân của khớp gối.
• Bệnh nhân có thể có phản ứng dị ứng với thuốc gây mê như vã mồ hôi, buồn nôn, nôn, hạ huyết áp…

Cần liên hệ bác sĩ ngay nếu gặp phải bất kỳ các cứ trường hợp dưới đây:

• Đau nhẹ đến nặng ngay cả khi đã sử dụng thuốc giảm đau, chống viêm.
• Sưng phù ở vùng khớp gối được chọc hút dịch.
• Da ở khớp gối được chọc hút bị đổi màu hoặc phát ban.
• Triệu chứng sốt.
• Chảy máu hoặc chảy mủ ở chỗ vết chọc dịch.

Bạn nên xem:

• Các biến chứng nguy hiểm của bệnh tràn dịch khớp gối
• Khám tràn dịch khớp gối ở đâu uy tín tại TP.HCM?